Partizanska i komunistička represija i zločin u Hrvatskoj od 25.09.1944. godine

Drugi svjetski rat Hrvatska Povijest Nove obavijesti Vijesti

Nakon što su partizanske snage oslobodile Pakrac i Lipik 25. rujna 1944., OZN-a je već prvi dan izdala proglas o zabrani kretanja građanstvu, danju i noću, preko bubnja i s odštampanim letcima. Zatim, uslijedilo je , kako se navodi u dokumentu (o radu od dolaska partizana u mjesto 25. rujna 1944)hapšenju “bande” a koje je pokazalo “jako dobre rezultate”, a za područje Lipika nije bilo dobrih rezultata, pošto su izbjegli baš oni najteži.

U Lipiku je uhapšeno 31. građanin od kojih se 24 nalaze u logoru Mihačima, ostale su nakon ispitivanja pustiti kućama, a neke na prisilni rad u novogradiško područje. Dana 17.09.1944. provedeno je generalno čišćenje i istjerivanje svih uljeza izbjeglica Španovčana, Dragovića, Bosanaca, Hercegovaca i ostalog ološa iz okolnih sela kako iz Pakraca tako i Lipika. Izbjeglice Španovice i Dragovića su istjerani u Kapetanovo Polje na napuštenu Švapsku zemlju, a Bosance i Hercegovce na neoslobođeni teritorij u pravcu Okučana i drugih uporišta. Što se nije rečenog dana uklonilo i izgnalo to se narednih dana sve do sada čistilo. Većina od tih pohapšenih, osim djece i starih, otjerani su na prisilni rad. ” Nakon početnih hapšenja, izdan je novi proglas u kojem je stajao da je kretanje građanstva slobodno, tj. ograničeno, u vremenu od 6:00 do 20:00 sati. Dana 23.09. 1944. streljan je ustaški tabornik iz Sirača Krco Valenta koji je poznat svojim terorom i pljačkom po čitavoj okolici Sirača, a na temelju konkretnih dokaza i svjedočanstava. Dana 24. 09.1944. počelo se popunjavati kartoteka svih građana koji će rad trajati vjerojatno tri a možda i više dana dok se svi ne upišu. Od prvog dana pa na ovamo, izdalo se ogroman broj propusnica kojekakovim raznim licima. Školovanje našeg kadra, postavljanje i učvršćivanje naše obavještajne mreže bili su također najvažnijim zadacima našega rada. našeg kadra, postavljanje i učvršćivanje naše obavještajne mreže bili su također najvažnijim zadacima našega rada. našeg kadra, postavljanje i učvršćivanje naše obavještajne mreže bili su također najvažnijim zadacima našega rada. Vodjenju kancelarijskog rada i pravilne administracije na osnovi do sada stečenog iskustva dolaskom ovamo posvećuje se puna pažnja. Dana 25.09.1944. Dana 25.09.1944. cenzuriranjem filmova u kinu izbačen je jedan film fašističke propagande. Još u početku zaplenjena je sva povjerljiva arhiva po ovdašnjim svim uredima tako i u Lipiku. Zaplenjene su sve fotografske slike fotografskih radnji sav neprijateljski propagandni materijal-štampa.

Partizanska i komunistička represija i zločini u Hrvatskoj 1944-1946. Dokumenti Slavonija,Srijem i Baranja,2016 g. str54/55

U nastavku se opisuje kako se vršio nadzor ali i progon svih onih koji su imali ikakvih veza sa ustaškom stranom, pa čak i ako ih je neko prozvao, bez valjanih dokaza. Djecu, one najmlađe, prvačiće su prozvali da su “narodu partizane prokazivali kao najveće krvnike i bandite koji kolju i ubijaju do čega dođu, na što su mnogi nasjedali.”

Tamo se zbio najgori ološ kojekakvih izbjeglica okolnih sela. Španovčana i Hercegovaca koji su još više špijunirali i podupirali neprijateljsku propagandu i odavali vrlo ružnu sliku skupa s ostalim. Kada su naše snage upale i oslobodile kupalište. mnogi su očekivali u strahu kako će dočekati partizane i šta će se njima desiti, koje su oni toliko mrzili. Nakon oslobođenja koje nije skupo koštalo naših boraca požurili su seljaci iz okolnih sela koji su u toku vremena do temelja opljačkani i upropašteni, da si nešto prigrabe. Ovo je doista i pretjeralo granicu, tako da se to razvlačilo na sve strane, što je pokazivalo opet pljačku koja je još poduprla strah mještana. nakon hapšenja domaće bande i narodnih izdajica, uspostavljanjem reda, istjerivanjem svega ološa i uljeza, proglasa slobodnog kretanja, formiranja NOO-a, uređivanjem ulica i čišćenjem bunkera, te održanog mitinga zatim držanjem naše vojske prema građanstvu, sve je to dalo povoda da se odnosi stanovništva prema NOV uporedno tim poboljšavaju i bivaju sve povoljniji. Ipak, još se to stanovništvo drži dosta rezervirano primjetiti je, da mu se teško prilagoditi i postati pravi naši prijatelji sve radi čvrstog ustaškog nastrojenja. Napominje se, da je uspijelo se umaći najtežim banditima i to: Pajo Sita, Ljevaković dvojica, Cinker i još neki drugi, dok je Hojka izvjestitelj i neki drugi pohapšeni. Ovo je domaća banda .

Partizanska i komunistička represija i zločini u Hrvatskoj 1944-1946. Dokumenti Slavonija,Srijem i Baranja 2016, str57/58

Ono što je zanimljivo čitajući ovaj dnevnik iz komunističkog arhiva, da su seljaci i građani Pakraca, Lipika te ostalih općina i sela, pljačkali sve one gradove i sela u koje su partizanske snage ušle, a partizani su prvo one s popisa likvidirali, a onda po “svjedocima” zatvarali i kažnjavali, veliki dio i po prekim sudom, streljali. Partizani su na sve moguće načine pokušavali doprijeti do stanovništva, zato su im prije svega dozvoljavali pljačke, iako se nisu s tim slagali.

Kada su naše snage zauzele Lipik i Pakrac narod je listom pohrlio u ta mjesta u namjeri da nešto prikupi i do nečega dođe pošto je opljačkan i iscrpljen u toku borbe. Zahvaljujući malom broju naših drugova u Komandi mjesta i kasnije dolazeći drugova OZN-a Brigade mnogo su imali priliku pograbiti svega što su mogli ponijeti u više mahova. bila je to ružna slika za građanstvo Lipika. Netko je tom prilikom nešto našao svoje, što je banda ranije opljačkala.

Partizanska i komunistička represija i zločini u Hrvatskoj 1944-1946. Dokumenti Slavonija,Srijem i Baranja,2016 – str59

Štab 6. korpusa NOV i PO Jugoslavije izvještava Glavni štab NOV i PO Jugoslavije o stanju u “novooslobođenim krajevima” Slavonije( Požege, Pleternice, Pakraca, Lipika, Daruvara, Slatine i Virovitice), te prikazuje između ostalog i raspoloženje “naroda”(Hrvata, Srba i Nijemaca), rad vojnih, vojno-pozadinskih i civilnih vlasti pri preuzimanju vlasti u prvim danima, odnosno “kada se likvidira svaki otpor, i pohapse svi neprijateljski tipovi” i navodi da su osnovani “zarobljenički logori za zarobljenike u četiri područja, kao jedan logor Korpusne vojne oblasti” .

ŠTAB VL. KORPUSA                                                                                                                                                                                              NARODNO-OSLOBODILAČKE VOJSKE  JUGOSLAVIJE                                                                                                                              Broj 1876 , dana 18/X 1944                                                                                                                                                                                  Dostavlja izvještaj o radu Korpusne vojne oblasti za mjesec septembar 1944. god

GLAVNOM ŠTABU NARODNOOSLOBODILAČKE VOJSKE  I PARTIZANSKIH ODREDA HRVATSKE 

ll. POLITIČKA SITUACIJA 

Narod u novooslobođenim krajevima drži se različito. Hrvati na primjer nisu dovoljno uvjereni, zapravo vrlo malo , da se sada u ovim danima zapravo prvi puta u svojoj historijji rađa zaista sretna i slobodna domovina Hrvatska. Sve naše postupke i djelovanja gledaju s izvjesnim nepovjerenjem. Srbi opet i tamo pokazuju izvjesne znake nekog nezadovoljstva ( u većini oni se osjećaju sretnima jer se osjećaju sigurnima za život i imovinu). Po svemu izgleda da su mnogi Srbi očekivali mnogo više od onoga časa kad vide naše gradove slobodnim. Oni vide da je sloboda tu ali istovremeno se kod njih pojavljuje jaka želja za što bržim popravljanjem njihovog teškog ekonomskog stanja jer su goli i bosi, a mnogi i bez krova. 

Kod Švaba se ne primjećuju nikakvi znaci koji bi govorili da se opamećuju. Izuzev vrlo malih izuzetaka svi su fašistička gamad i disciplinirana s slijepa. Bez ikakovih dubljih razmišljanja prate svog firera pravo u grob. 

Kao vrlo važan politički moment navesti ćemo i to, da smo uspjeli spriječiti masovnu pljačku i razaranja naših gradova, i osim manjih slučajeva tu i tamo, ni u jednom gradu nije bilo krupnije pljačke i razaranja. 

Vl. ORGANIZIRANO STANJE I RAD KOMANDI MJESTA 

Komande mjesta u gradovima teško su se snalazile. Grad sa svojim komplikovanijim društvenim životom traži od ljudi više elastičnosti i sposobnosti za snalaženje.  Naši se drugovi teško privikavaju. Ipak je u nekim mjestima već prvi dan po oslobođenju komanda mjesta počela da djeluje, ali ni u jednom mjestu nije prošlo više od dva dana a da komanda mjesta nije počela da funkcioniše. 

Drugovi u tim komandama teško se stresaju partizanskih navika i teško izlaze iz partizanskih okvira. Vrlo teško ih se navikava i vaspitava. U tom pravcu da reprezentuju našu vojnu vlast. Kancelarije im još nisu dovoljno uredne i vojnički nisu na dovoljnoj visini. isto tako samo držanje mnogih drugova je prilično nespretno. Odnos prema građanima ispočetka je bio nevješt, ali to se znatno popravilo .

Vlll. RAD I ZADACI VOJNE POZADINE PRI ZAUZIMANJU GRADOVA 

Pri zauzimanju gradova i uopće pri naglom širenju naše oslobođene teritorije pred našu pozadinu su se postavili mnogi zadaci. Jedan od osnovinih je taj da u najkraćem roku po zauzimanju, odnosno oslobođenju grada, uspostavi vojnu vlast u mjestu. To nam je uglavnom uspijevalo i to za prilično kratko vrijeme.

Kod oslobođenja gradova u mnogome smo izmijenili postupke i rad svih pozadinskih i vojnik organa. Tako smo zabranili na prva dva dana dok se ne uspostavi red svako izvlačenje bilo kakvog materijala osim ratnog i sanitetskog. Time smo izbjegli ono iz stare prakse, a to je kolone raznih referenata iz svih grana kojih imade u području , a koji u prva dva dana bi pravili najviše zbrke i nereda. kada se učvrsti koliko toliko vojna i civilna vlast, kada se likvidira svaki otpor, i pohapse svi neprijateljski tipovi, onda se prema planu i našim potrebama izvlači samo onaj materijal koji nam neophodno treba. 

X RAZNO 

Izgrađeni su zarobljenički logori za zarobljenike u četiri područja, kao jedan logor Korpusne vojne oblasti. 

SMRT FAŠIZMU – SLOBODA NARODU “

Politkomesar, pukovnik :                                                                                                                Zamj. komandata, ppukovnik:

Otmar Keačić ( v.r.)                                                                                                                                    Bogdan Crnobrnja (v.r.)

Izvornik :strojopis

VA Vll, Beograd, Arhiva NOB, kut 473, reg. br. 33-1/5                                                                                                                                 Zbornik dokumenata i podataka o narodnooslobodilačkom ratu naroda Jugoslavije, tom V, knj.                                34. Beograd, 1966., str. 259. – 269. 

U nastavku, naišao sam na još jedan dokument OZN-a za Slavoniju u kojem stoji podaci o stanju u slavonskim i srijemskim gradovima i kotarima, raspoloženju stanovništva, posebice odnosu prema Narodno-osobodilačkom pokretu, te prikazuje i neke slučajeve obračuna s “Neprijateljima”

IZVJEŠTAJ IZ SLAVONIJE 

Gradovi: Građani u gradovima, koji su bili dugo neprijateljsko uporišta su potpuno neobavješteni, o borbi i ciljevima N.O.P. pa su se u početku rezervirali i zavlačili u svoje stanove. Ka su vidjeli našu organiziranost đ- zadivili su se tome i počeli dolaziti na naše priredbe i uzimati aktivno upešće u J.N.O.F. Zauzeče gradova/Daruvar, Lipik, Pakrac, Požega i Slatina prošlo je u glavnom dobro i bez pljačke i kaosa tako da se od građana s kojima sam govorio u tim gradovima nitko nije tužio na postupak partizana prema građanima/ osobito su hvalili OZN-u građani Virovitice, već su ih svuda hvalili radi njihovog ispravnog postupka. Netaktičnost vojske krađa, nečistoća i t.d. bile su u glavnom malene.                                              Cijene živežnih namirnica su pale. Po gradovima ima još sakrivene robe, koja se pomalo otkriva. činovničko i radničko pitanje se sređuje. U nekoje odore uvukli su se špekulanti samo da ne moraju u vojsku. Ima gdje gdje i birokracije i negdje i korupcije NOO Daruvar. U nekoje odore /LIPIK/ neće da uđe pristaše Hrvatske seljačke stranke .                                                                                                                                                        DARUVAR : U Daruvarskom kotaru ima oko 290 dezertera iz N.O.V. /najviše Srba/ koji se vežu sa ustašama po šumama. Česi kojih ima puno u daruvarskom kotaru 40 % su svi antifašisti, ali u NOV, neće da stupaju / utjecaj Mačekovaca/.                                                                                                                                                                          SLATINA: Mobilizacija u Slatini je uspjela dobro.  Građani se drže dosta indiferentno od straha pred ponovnim dolaskom ustaša/ne dolaze na naše priredbe, radio-vijesti/, i vele da će ih ustaše sve poklati kad se vrate. U Slatini ima oko 100 uhapšenih. Rad je uspostavljen i građanstvo je zadovoljno. Činovničko i radničko pitanje nameće se kao i u drugim gradovima.                                                                                                              PAKRAC: Pristaše hrvatske seljačke stranke /Mačekovci/ vodi ih ERB( bivši načelnik Pakraca i obljuben od građanstva kao pošten čovjek) drži se po strani., šute i čekaju. Nepovjerljivi su. Primjećuju da je u gradskom N.O.O.-u Pakrac cijeli odbor dastavljen od samih bivših Jugoslovenaa da pristaša(hrvatske seljačke stranke) u njemu nema. Župnik Korenić sa društvom Križari sabotiraju naš rad. Kod suđenja 15-torici ustaša u Pakracu građanstvo se držalo rezervirano i nije prisustvovalo raspravi osim aktivista J.N.O.F.   LIPIK : Pristaše hrvatske seljačke stranke neće da stupe u odbor . Kroz čitavo vrijeme NDH. u Lipiku su dolazili istaknutu Mačekovci i davanjem velikih napojnica kupovali ljude, koji su za to prozvani “trinkgeltaši”.                                                                                                                                                                                           VIROVITICA i virovitički okrug : Bratstvo i jedinstvo hrvatskog i srpskog naroda i manjina u zadnje se vrijeme popravilo. Hrvatska sela( Podravina), pomažu srpska sela i skrivaju Srbe pred ustašama. Srbi pak sakrivaju Hrvate u svojim selima u brdima. Srbi su borbeniji(brđani), hrvati mekši ( žive u ravnicama) i teško se prihvaćaju posla. U daruvarskom kotaru ima 40% Srba, 40% Čeha i 20% Hrvata. Srbi su se od početka odazivali u N.O.V. Česi se slabo odazivaju u NOV i dosta dezertiraju. Hrvati neće u NOV. već dezertiraju pod utjecajem propagande Mačekovaca (Domović, Častek). Godine 1942. bili su hrvati bolji nego sad. Mačekovci privlače i Srbe(oko 250 dezertera) i odgovaraju ih da stupe u NOV. Tako da su sada u tom kotaru počeli i Srbi spekulirati. Imam utisak nakon razgovora sa mnogima uglednim pristašama hrvatske seljačke stranke kotara Daruvar da bi tome, osim utjecaja Mačekovaca, moga biti uzrok nepravilan politički rad nekih članova niže partijskih foruma.                                                                                                                                                                                            GRUBIŠNO POLJE : Večina Srba(Bilogora) drži se dobro. Samo je Grubišno-polje u večini hrvatsko. Predsjednik općinskog N.O.O.-a Gjuro Novačić(Mačekovac) . Isti sabotira N.O.P. Primjer: Partizanske obitelji šalje, na prolaznu kuhinju a ustaškim obiteljima, ide u svemu na ruku.                                                                                                                              Narod ide na mitinge i organiziran je u USAOH i SKOJ.                                                                                                                        PODRAVINA: (kotar Virovitica) je hrvatska. Uspjesi političkog rada su dobri. Narod daje sve od sebe i ide dobrovoljno u N.O.V. osim 2-3 sela u kojima djeluje Mačekovac Mesarov. Po šumama ima ima oko 150-200 bjelogardijanaca naoružanih. Mesarov pomagač Mato Vinković je uhapšen. Dokazana je suradnja bjele garde i Bobanovih ustaša. Bijela garda(milicija) špekulira i operira u narodu s time, da će Englezi i Amerikanci dati njima vlast u ruke. Srbi kotara Virovitica su svi u N.O.B. osim par špekulanata, koji čekaju kralja. Nisu organizirani ali imaju s nekim vezu ( to su sela Batinjani, Šepavac, Imrovo-polje, Gaćište i Govedje polje. zadnje selo u daruvarskom kotaru). Mađari u okrugu virovitičkom  Budakovac, u selima blizu Drave, u Grubišno-poljskom kotaru(Grbovac)  su neki prešli u Mađarsku, a oni što su ostali popravili su se te stupaju u N.O.V. i N.O.P. Kaponiji, njihov vođa, ih je zavađao i odgovarao da stupe u N.O.V. Uhapšen je i biti će streljan. Na bjelovarskom okrugu je oko pedeset mađarskih obitelji odselilo u mađarsku. Ustaška sel, sada oslobođena danas su uz nas. Mačekova sela su protiv nas. Neprijatelj je u gradovima bio prvih dana zbunjen, sada se već pomalo snalazi i opaža se njegovo djelovanje( brisanje parola, sabotaža, rezanje stubova i t.d..                                                                                      NACIONALNE MANJINE u Slavoniji :: Mađari se u Slavoniji dijele: Jedni su uz nas (mađarski bataljon), i borbeni su. Drugi su protiv nas i vele da će otići u Mađarsku. Nijemci iz zapadnog dijela Slavonije drže se dobro prema N.O.P i pmažu N.O.B.( sela Hrastovac i Blagorodovac), dok su oni iz istočnog dijela Slavonije krvnici i naši neprijatelji.                                                                                                                                                                                                   MOBILIZACIJA : uspijeva svuda u Slavoniji dobro. većina Hrvata i Srba te nacionalne manjine su na strani N.O.P. Za sve mobilizirane nema dosta oružja, pa  ne mogu biti pozvani u vojsku. Mačekova klika je pokušala preko domobrana stvoriti sebi oslonac. Prilaz domobranu u N.O.V. i razbijanje domobranskih garnizona osujetilo je Mačekove špekulacije. Od 01. rujna 1944 do 10. rujna 1944. prešlo je oko 5.000 domobrana na našu stranu/ oko 250 časnika. 

BRODSKI OKRUG Kotar ĐAKOVO                                    

Opčina Ruševo( Hrvati) ne simpatizira sa N.O.P. jer su Hrvati prvaci hrvatske seljačke stranke otišli u ustaše. U šumi se skriva oko 20-30 ljudi. Pozvani su da se predaju mirno. Narod istočnog djela Đakovačkog kotara je odan N.O.B. Bogata sela boje se komunizma.                                                                                                                                                  Politički rad je kao svuda drugdje potreban.                                                                                                                                            Među Srbima đakovačkog kotara nastalo je neko nepovjerenje u N.O.P Pojavljuju se četničke tendencije( selo Bračevci, kućani, Gradište, Svetoblažje) čekaju kralja Petra. U četnicima nije ali nitko iz tih sela. Srbi(bogati seljaci)  ćute se već sasvim sigurni i govore protiv komunizma.                                                                                                Klika oko Mačeka je najjače u đakovačkom kotaru. ne prilaze u naše redove. Mijo Birtić i Mirko Lucić, Mačekovci, koji imaju utjecaja u narodu vele da su Srbi neprijatelji hrvatskom narodu.                                                                           Nacionalneih manjina ima u đakovačkom kotaru dosta: Najbolje surađuju u N.O.P Mađari, Slovaci su dosta loši i drže se rezervirano. Plaše ih sa komunizmom. Slovačka sela su bogata i klerikalno nastrojena. njemačke manjine koje su ostale doma simpatiziraju sa N.O.P iz straha.                         

KOTAR BROD : je dao najviše partizana. Neprijatelj vrši veliki teror na sela oko pruge( brodskog kotara) , Sjeverni dio brodskog kotara ne simpatizira previše N.O.P. Franjo Kvaternik, kotarski predstojnik u Brodu( Mačekovac) radi protiv N.O.P. Nekoja se sela pod njegovim uplivom ( Oškvarci).                                                                                                 U Slavonkom Kobašu se opaža četnički utjecaj i veza kobaških četnika sa četnicima u Matajici ( Bosna) i sa četnicima đakovačkog kotara. 

KOTAR ŽUPANJA : Po dolasku Čika Tune Babić dobro se popravio. Na istočnom dijelu kotara je rad onemogućen jer su u tim selima uporišta bande. Mobilizacija uspijeva dobro. Kotar je dao oko 500 boraca.                                           Učitelj Pavo Jemrić ( Mačekovac) rovari protiv N.O.P.                                                                                                                            U selima Zdenci ( brodski kotar), Slateniku, brodski kotar. Bračevci ( đakovački kotar) Slobodna vlast (đakovački kotar) je odnošaj između Hrvata i Srba zategnut i bratstvo i jedinstvo naroda nije na visini. Hrvati su u ustašama Srbi u partizanima. Na đakovačkom kotaru je stup Mačekove politike Dragan Devčić, narodni zastupnik. Brodski okrug ima 106.607 Hrvata, 15.845 Srba, 5.925 Mađara i 19.243 Nijemaca. 

OSJEČKI OKRUG : Do nedavna je bio čitavi okrug neoslobođen i određen za odmaranje i remontažu njemačkih trupa ( osječki, vinkovački i vukovarski kotar). Na valpovačkom kotaru širi Mačekovac Šteflić propagandu u korist domobrana. Šime Debelić, Pavelićev ministar, koji je iz Zagreba došao u Slavoniju sprovodi istu liniju domobranstva. Nekoji su se ljudi njegovim dolaskom u Slavoniju pokolebali. Adam Jurić, Pero Pelcer( zastupnici hrvatske seljačke stranke) i advokat iz Osijeka Milivojević prešli su na našu stranu. Na poziv maršala Tita domobrani i narod prelaze masama u N.O.V. kao i građani iz Osijeka. Nijemci i ustaše u Osijek i Borovu vrše represije. Uhapsili su oko 1.000 ljudi.                                                                                                                                                        Srbi na osječkom okrugu ćute se nesigurnima, misle da će biti neravnopravni sa Hrvatima i zanemareni(četnički utjecaj) . nacionalne manjine na osječkom okrugu ( Nijemci) drže se neprijateljski prema nama. Spremaju se na odlazak iz naše zemlje. Mađarska manjina je uglavnom isto protiv N.O.P. i sudjeluju u pljački naših sela.  Slovenci su pasivni i ne pridolaze u N.O.P.                                                                                                                                                                      Osječki okrug ima s gradom Osijekom oko 160.000 stanovnika( Srba 25%, u partizanima oko 7.000) .                           Grad Osijek : Simpatije masa su na strani N.O.P. ali jedinstvenog političkog rada nema. Grupa radikala u Osijeku postoji ali je četnički nastrojena. Govore kako  će se osvetiti Hrvatima. Nijemci u gradu se naoružavaju. ustaše naoružavaju svoje pristaše. 

U jednom dokumentu na Osječkom području piše ovako ; 

Čujković  (Nikole) Nikola , r. 1906. Lenjingrad, Rus, aktivni major, služio u Vll. vazduhoplovno-telegrafskoj četi, kasnije u zapovjedništvu ll. zbornog područja. S 14. godina došao u Jugoslaviju sa ostalim ruskim emigrantima, te u Jugoslaviji svršio gimnaziju i akademiju. U NDH služio od 1941.-1944. kod željezničkih bojna, te bio komandant oklopnih vlakova u Brodu i kasnije u zapovjedništvu ll. zbornog područja. isti je po dolasku u NOV govorio kako su na cim položajima Srbi, kao da nije bilo domobrana da ne bi partizani ništa učinili, kako je nemoralan život drugarica, kako je on bio strah i trepet partizanima dok je bio komandant oklopnih vozova i.t.d.   

I za kraj, prepiska rješenja Kotarskog suda Vukovar Broj: ll. R-1211/51-7

Kotarski sud u Vukovaru u vanparničnom predmetu moliteljice Đurković Hermine iz Vukovara, zastupana po dr. Krašković Ljudevitu, advokatu u Vukovaru, radi proglašenja njenog muža Đurković Antuna mrtvim, na prijedlog primljen 5.11.1951. broj : R-1211/51-1 i nakon provedenog postupka riješio je : 

Đurković Antun iz Vukovara , rođ. 1897. g. u Vukovaru, oženjen za Đurković Herminu u Vukovaru, otac jednog djeteta Marije, koji je dana 12.4.1945. na veče odveden i od toga dana nestao, proglašuje se mrtvim.                       Kao dan njegove smrti utvrđuje se 31.12.1945.                                                                                                                                                                                                                                         Obrazloženje                                                                                                 

Na osnovu provedenih izvida preslušavanjem svjedoka Pančić Franje, ustanovlljeno je, da je Đurković Antun prilikom oslobođenja 12.4.1945. na veče, odveden po NOV-i i poslije toga nestao tako, da se o njemu do danas ništa nije čulo.                                                                                                                                                                                                     Prema izjavi svjedoka Pančić Franje – Đurković Antun bio je uhapšen od tadašnje OZNE i prrema njegovom saznanju likvidiran.                                                                                                                                                                                             Kako tačni dan njegove smrti nije utvrđen, to je kao dan njegove smrti uzet posljednji dan u godini u kojoj je on nestao.                                   

Kotarski sud                                                                                                                                                                                                              U Vukovaru, dne 20.01.1952.                                                                                                                                                                                           Sudac kotarskog suda Živković Bogdan, (v.r.)

Mnogo ovakvih dokumenata postoje u raznim arhivima, kako su nestajali hrvatski građani u okrilju noći. 

 

Odgovori